Toelaatbaarheid van medische onderzoeken in het kader van een onthaalstructuur

De vraag rees hoe de reglementering inzake medische onderzoeken zich verhoudt ten aanzien van onthaalstructuren. Meer bepaald is de vraag of bij de overgang naar een onthaalstructuur een medisch onderzoek kan worden opgelegd en zo ja, welke gevolgen daaraan verbonden mogen worden. De WAP heeft deze materie niet uitputtend geregeld.

Een medisch onderzoek is sedert de invoering van de WAP nog slechts mogelijk in drie limitatief omschreven gevallen. Het gaat om situaties waarin er een verhoogd risico op antiselectie bestaat. Dit is onder meer het geval wanneer de aangeslotene over de mogelijkheid beschikt om zelf de omvang van de overlijdensdekking te bepalen. Een medisch onderzoek mag er in geen geval toe leiden dat een werknemer niet aangesloten wordt. Eventuele bijpremies vallen ten laste van de inrichter.

De WAP heeft tevens een wettelijk kader gecreëerd voor de bestaande praktijk van de “onthaalstructuren”. Onthaalstructuren zijn verzekeringsovereenkomsten of voorzorgsreglementen waarin de reserves kunnen worden ondergebracht van werknemers die van werkgever veranderen. Er bestaan twee types onthaalstructuren.

Een eerste type betreft de onthaalstructuren die worden opgericht voor het beheer van de reserves van werknemers die de onderneming verlaten en ervoor kiezen hun reserves achter te laten bij de pensioeninstelling van de vroegere werkgever. Werknemers die hun werkgever verlaten en hun reserves wensen achter te laten beschikken over twee mogelijkeden. De eerste mogelijkheid bestaat in het ongewijzigd verderzetten van de oorspronkelijke pensioentoezegging. Bij gebreke aan een uitdrukkelijke keuze wordt de werknemer geacht voor deze optie gekozen te hebben. De tweede mogelijkheid bestaat in de transfer van de reserves naar de onthaalstructuur, althans indien er een onthaalstructuur werd gecreëerd. De onthaalstructuur biedt in de meeste gevallen de mogelijkheid om een overlijdensdekking te behouden, terwijl de overlijdensdekking stilvalt indien de pensioentoezegging zonder wijziging wordt voortgezet. De transfer naar de onthaalstructuur is een vrije keuze van de werknemer en kan niet worden opgelegd.

Een tweede type betreft de onthaalstructuren die worden gecreëerd voor het beheer van de reserves van werknemers die in de onderneming binnenkomen en ervoor opteren om reserves die tijdens een vorige tewerkstelling werden opgebouwd, over te dragen naar de pensioeninstelling van de nieuwe werkgever. Het pensioenreglement kan bepalen dat inkomende reserves steeds in de onthaalstructuur terecht komen. Hier heeft de wet niet in een keuzerecht voor de werknemers voorzien.

De Commissie hanteert volgende interpretatie:

wat de onthaalstructuren voor het beheer van achtergelaten reserves betreft

De werknemers van wie de reserve in een onthaalstructuur wordt ondergebracht moeten verder als aangeslotene worden beschouwd. Aangezien de bepalingen inzake medische onderzoeken geformuleerd zijn in hoofde van de aangeslotenen, strekken zijn zich ook uit tot onthaalstructuren;
De onthaalstructuur wordt beschouwd als een bijzonder onderdeel van het gehele pensioenstelsel bij een bepaalde inrichter. In de mate dat de onthaalstructuur een overlijdensdekking bevat kan de keuze voor de onthaalstructuur worden aangemerkt als een keuze met betrekking tot de omvang van de overlijdensdekking, in welk geval een medisch onderzoek is toegelaten;
In geval een verhoogd risico blijkt uit het medisch onderzoek vallen eventuele bijpremies bij gebreke aan een arbeidsrechtelijke relatie ten laste van de reserve.

wat de onthaalstructuren voor het beheer van overgedragen reserves betreft

Met betrekking tot de overgedragen reserves kan steeds een medisch onderzoek worden gevraagd. Aangezien er met betrekking tot de overgedragen reserves geen arbeidsrechtelijke band bestaat tussen de werknemer en de nieuwe inrichter, valt de bijpremie ten laste van de reserve.

Bron: CBFA, Verslag directiecomité 2005, pag. 109-110